Hexane เป็นสารประกอบอินทรีย์ชนิดหนึ่งที่อยู่ในกลุ่มแอลเคน มีสูตรเคมี C₆H₁₄ และเป็นไฮโดรคาร์บอนสายตรงที่มี 6 อะตอมของคาร์บอน Hexane ปกติจะมีลักษณะเป็นของเหลวใส ไม่มีสี และมีกลิ่นคล้ายเบนซิน
Hexane เป็นสารที่หาได้ง่ายในธรรมชาติจากน้ำมันดิบและแก๊สธรรมชาติ นอกจากนี้ยังสามารถผลิตได้ทางอุตสาหกรรมผ่านกระบวนการรีฟอร์มมิ่งของ naphtha ซึ่งเป็นส่วนประกอบของน้ำมันดิบ
คุณสมบัติเด่นของ Hexane
คุณสมบัติ | ค่า |
---|---|
จุดเดือด | 68.7 °C |
จุดหลอมเหลว | -95.3 °C |
ความหนาแน่น (ที่ 20 °C) | 0.659 g/mL |
ความสามารถในการละลาย | ไม่ละลายน้ำ แต่ละลายในตัวทำละลายอินทรีย์ เช่น เอทานอล |
Hexane เป็นสารที่ระเหยง่ายและไวไฟ จึงควรจัดเก็บและใช้ในที่ที่มีอากาศถ่ายเทได้ดี และห่างจากแหล่งความร้อน
การใช้งานของ Hexane ในอุตสาหกรรม
Hexane มีบทบาทสำคัญในหลาย ๆ อุตสาหกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง:
-
การสกัดไขมันและน้ำมัน: Hexane เป็นตัวทำละลายที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในการสกัดไขมันและน้ำมันจากพืช เช่น ถั่วเหลือง โซยา อ้อย และข้าวโพด
-
การผลิตสารประกอบอินทรีย์: Hexane ถูกนำมาใช้เป็นตัวกลางในการสังเคราะห์สารประกอบอินทรีย์อื่น ๆ จำนวนมาก เช่น สารเคมีสำหรับอุตสาหกรรมยาง ยา และสี
-
ตัวทำละลายในห้องปฏิบัติการ: Hexane มักถูกใช้เป็นตัวทำละลายในห้องปฏิบัติการทางเคมี เนื่องจากสามารถละลายสารประกอบอินทรีย์ที่ไม่ชอบน้ำได้
-
การทำความสะอาดและขจัดคราบ: Hexane สามารถใช้ในการทำความสะอาดและขจัดคราบของไขมัน สารเคลือบ และสิ่งสกปรกอื่น ๆ
กระบวนการผลิต Hexane
Hexane ได้รับการผลิตเป็นหลักจากการแยกส่วนของน้ำมันดิบผ่านกระบวนการกลั่น การกลั่นเชิงเศษส่วน หรือการกลั่นแบบสูญญากาศ ซึ่งจะแยกส่วนประกอบของน้ำมันดิบตามจุดเดือดที่แตกต่างกัน นอกจากนี้ Hexane ยังสามารถผลิตได้จาก naphtha ซึ่งเป็นส่วนประกอบของน้ำมันดิบ
กระบวนการรีฟอร์มมิ่ง naphtha จะใช้ตัวเร่งปฏิกิริยาเพื่อเปลี่ยน naphtha ให้เป็นสารไฮโดรคาร์บอนที่มีความยาวโซ่คาร์บอนสั้นลง เช่น Hexane และ benzene
ข้อควรระวังในการใช้ Hexane
แม้ว่า Hexane เป็นสารที่ค่อนข้างปลอดภัยเมื่อใช้ในปริมาณปกติ แต่ก็มีข้อควรระวังบางอย่าง:
-
Hexane เป็นสารระเหยง่ายและไวไฟ จึงควรเก็บรักษาให้ห่างจากความร้อน
-
การสูดดม Hexane ในปริมาณมากอาจทำให้เกิดอาการมึนงง และคลื่นไส้
-
Hexane อาจทำให้ผิวหนังแห้ง
ข้อสรุป
Hexane เป็นสารประกอบอินทรีย์ที่สำคัญและมีประโยชน์อย่างยิ่งในอุตสาหกรรมต่าง ๆ
จากคุณสมบัติทางเคมีของ Hexane ที่สามารถละลายไขมันได้ดี ทำให้เป็นตัวเลือกที่ยอดเยี่ยมสำหรับการสกัดไขมันและน้ำมันจากพืช นอกจากนี้ ความสามารถในการละลายสารประกอบอินทรีย์อื่น ๆ ยังทำให้ Hexane เป็นตัวกลางที่สำคัญในการสังเคราะห์สารเคมี
Hexane เป็นตัวอย่างของสารเคมีที่ดูธรรมดา แต่มีความสำคัญอย่างมากในชีวิตประจำวัน